به طور معمول لثه‌ها در نوزادان از زمان 3 ماهگی شروع به خاریدن می‌کنند. در این زمان کودکان دچار آب‌ریزش از دهان می‌شوند که این موضوع به دلیل «ریفلاکس بیولوژیک» است. با بخش دانستنی‌های کودک سایت آکسان پلاس همراه باشید.
لثه‌های بچه‌ها از حدود 3 ماهگی شروع به خاریدن می‌کند و آب دهانشان می‌ریزد که این ریزش آب دهان می‌تواند به دلیل «ریفلاکس بیولوژیک» نیز باشد. معمولا اولین دندان بچه‌ها در 7 ماهگی در می‌آید اما این فرایند ممکن است از 4 ماهگی تا 13 ماهگی نیز طول بکشد. فاکتورهای ژنتیکی در دندان درآوردن بچه‌ها بسیار مهم هستند. اما دیر یا زود درآوردن دندان در جنس دندان‌های آینده شیرخوار تأثیری ندارد.
اکثر مردم معتقد هستند اگر دندان‌های بچه دیر در بیایند بهتر است و سیاه نمی‌شوند. شاید دلیل اعتقاد مردم این باشد که قطره آهن دیرتر با دندان‌های بچه تماس پیدا می‌کند و میزان سیاه شدن آنها را کاهش می‌دهد. در صورتی که سیاه شدن دندان بستگی به جنس آن دارد و دیر یا زود درآوردن دندان ربطی به سیاه شدن آن ندارد. یک فرمول تقریبی برای دندان درآوردن بچه وجود دارد، به این صورت که سن کودک منهای عدد 6، تعداد دندان‌ها در آن سن را نشان می‌دهد. مثلا اگر سن بچه 12 ماه باشد، این عدد را منهای 6 می کنیم بنابر این او باید در این سن 6 دندان داشته باشد. اما باید بدانید که این فرمول تقریبی است و متوسط فرایند دندان درآوردن را در جامعه نشان می‌دهد و نمی توان آن را قطعی و برای همه دانست.
بچه‌هایی که با دندان به دنیا می‌آیند، مورد نادری هستند اما دیر دندان درآوردن نوزاد نباید پدر و مادر را نگران کند. بچه‌ها تا 13 ماهگی برای دندان درآورن فرصت دارند. اما اگر کودکان بعد از این سن هنوز یک دندان هم نداشته باشند، باید مورد بررسی قرار گیرند و شاید حتی لازم باشد از دهانشان عکس‌برداری شود تا مشخص شود که جوانه دندان دارند یا نه. البته کمبود ویتامین D و مشکلات تیروئیدی هم ممکن است باعث دیر شدن این فرایند شوند.
معمولا پدر و مادرها برای تسکین درد دندان بچه‌ها، خودشان را به آب و آتش می‌زنند و راه‌های مختلفی را امتحان می‌کنند. یکی از شایع‌ترین روش‌هایی که هنوز هم دیده می‌شود، استفاده از ژل دندان و شربت «دیفن هیدرامین» است که تأثیر چندانی ندارد. چون هنوز تأثیر آنها ثابت نشده، بنابراین استفاده از آنها توصیه نمی‌شود. والدین باید بدانند که بچه‌ها خودشان خارش لثه‌ها را به نحوی برطرف می‌کنند و معمولا این کار را با خوردن انگشتانشان انجام می‌دهند. باید بدانید هرچقدر کودک در محیطی آرام‌تر قرار داشته باشد و پدر و مادر استرس کمتری داشته باشند، فرایند رشد بیولوژیک و طبیعی کودک راحت‌تر سپری می‌شود.
دندان درآوردن و خارش لثه‌ها هیچ دردی ندارد. این موضوع در تحقیقاتی که بر روی فرایند دندان درآوردن کودکان و استانداردهایی که برای درد در نظر گرفته شده، ثابت شده است. حتی دندان درآوردن و خارش لثه‌ها برای بچه‌ها آزار دهنده نیست. اما بسیاری از والدین با خیال درد زیاد کودکان در این دوران، راهکارهایی را برای درمان این درد در پیش می‌گیرند و اقداماتی را انجام می‌دهند که به جای کمک کردن به این فرایند بیولوژیک، به آن ضربه می‌زنند.
برخی از پدر و مادرها برای برطرف کردن خارش دندان کودک به او سیب و هویج می‌دهند که بسیار بهتر از دندان‌گیر است. اما این کار ممکن است در بچه‌ها منجر به خفگی شود، بنابراین لازم است که یک عضو بزرگتر خانواده در موقعی که بچه سیب یا هویج را می‌جود، او را زیر نظر بگیرد تا تکه‌های این میوه‌ها به گلوی او نپرد.
استفاده از دندان‌گیرها به شرطی که کاملا بهداشتی باشند و از جنسی تهیه شده باشند که به راحتی شست‌وشو، جوشانده و استریل شوند، مانعی ندارد و فرم دندان بچه‌ها را هم خراب نمی‌کند. اما چون دندان‌گیرها معمولا بهداشتی نیستند و از جنس خوب تهیه نشده‌اند، استفاده از آنها نیز توصیه نمی‌شود. باید بدانید که بچه‌ها معمولا وقتی خارش لثه داشته باشند، هر وقت به آنها دندان‌گیر بدهید، آن را می‌گیرند و زمان مشخصی برای این کار ندارند.
تب در زمان دندان درآوردن
یکی از اصلی‌ترین عارضه‌ها و علایم رویش دندان، بی‌قراری و بی‌اشتهایی کودک و خارش لثه است که به دنبال لرزش ریشه برای بیرون زدن دندان بروز می‌کند. برای تسکین این خارش، کودکان همه چیز را به دهان می‌برند و فشار می‌دهند. این فشار آوردن، خودش به رشد سریع‌تر دندان کمک می‌کند. در صورتی که بی‌قراری کودک شدید باشد، برای تسکین علایم می‌توان از قطره «استامینوفن» استفاده کرد، اما اگر بی‌قراری او شدید نیست، اجازه بدهید روند رویش دندان به صورت طبیعی طی شود.
ریزش آب دهان نیز از علایم دندان درآوردن است و برخلاف عقاید رایج، فرقی نمی‌کند کودک آب دهان را قورت دهد یا بیرون بریزد. در هر صورت آب دهان باعث مشکل نمی‌شود و عامل اسهال یا زخم شدن دور دهان کودک نیست. تب و اسهال نیز گرچه خیلی مرتبط با رویش دندان نیست اما با آغاز روییدن دندان‌ها در برخی کودکان مشاهده می‌شود. همزمانی اسهال و تب و رویش دندان‌ها 2 دلیل اصلی دارد:
اولا حول و حوش 4 تا 6 ماهگی که دندان‌ها هم در حال رویش هستند، سیستم دفاعی بدن کودک به تدریج مستقل از مادر می‌شود و این مقاومت بدنش را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود علایمی مانند تب و اسهال بروز کند.
ثانیا در این زمان کودکان برای تسکین خارش لثه، دست یا هر چیز آلوده‌ای را به دهان می‌برند و این باعث ورود میکروب‌ها به بدن می‌شود.
سایر مطالب مرتبط با دانستنی‌های کودک را در بخش کودک سایت آکسان پلاس مطالعه کنید.
